MẪU CỬU TRÙNG THIÊN

Mẫu Cửu Trùng Thiên – Thanh Vân Công Chúa

Mẫu Cửu Trùng Thiên hay Mẫu Đệ Nhất Thiên Tiên (Thiên Phủ). Danh hiệu: Mẫu Đệ Nhất Thiên Tiên – Cửu Trùng Thánh Mẫu – Thanh Vân Công Chúa – Bán Thiên Mão Dậu – Lục Cung Vương Mẫu – Tả Hữu Thị Tòng Quỳnh Hoa Công Chúa Quế Hoa Công Chúa.

Ngự cung trung lầu son chính vị
Ở trên trời ngự trị bốn phương
Lòng Người trong sáng như gương
Thần thông biến hóa sửa sang cõi đời

Thần tích về Mẫu Cửu Trùng Thiên

Mẫu Cửu Trùng Thiên có nhiều tên gọi khác nhau ví dụ như: Mẫu Đệ Nhất Thiên Tiên, Thiên Thanh Công Chúa, Thanh Vân Công Chúa, Lục Cung Vương Mẫu, Mẫu Trùng Thiên, Thánh Mẫu Cửu Trùng. Nhưng cái tên gọi phổ biến nhất, quen thuộc nhất với những người theo tín ngưỡng Tam Tứ Phủ là Mẫu Cửu Trùng hay Mẫu Thiên Tiên – Thánh Mẫu Cửu Trùng. Ngoài ra, Mẫu còn có danh hiệu là Bán Thiên Công Chúa (Mẫu Bán Thiên), hầu hết các đền phủ hay điện thờ tại gia đều có ban thờ Mẫu Bán Thiên ngoài trời.

Sự tích về Mẫu Cửu Trùng Thiên cho đến nay không có một tài liệu nào ghi chép rõ ràng và chính xác, nhưng tại ngôi đền thờ Thánh Mẫu Cửu Trùng tại Ninh Sở, Thường Tín, người ta kể lại rằng: “Nơi đây trước kia sản xuất đồ mây tre đan. Có một người hàng ngày mang hàng qua sông để bán, nhưng bán rất chậm và hay ế hàng. Một sớm, ông mang hàng đi bán, khi đến gần bến sông, chợt thấy có một pho tượng dạt vào bến sông. Ông thấy lạ, lấy dây cột vào bờ và nói: “Tôi còn phải đi bán hàng đã, nếu ngài linh thiêng thì phù hộ cho tôi bán hết hàng, rồi tôi sẽ vớt ngài sau“. Không ngờ hôm đó khi tới chợ, vừa hạ hàng xuống, mọi người đã ồ ạt kéo đến tranh nhau mua hàng. Lấy làm lạ, ở chợ quay về, ông đã vớt tượng lên rồi vác về làng. Bức tượng nhẹ bỗng, ông cứ thế nhẹ nhàng vác về. Nhưng khi đi đến vùng đất xây Đền Mẫu Cửu Trùng Thiên ngày nay, pho tượng bỗng trở nên nặng trĩu, không sao vác nổi nữa. Ông liền đặt ngôi tượng lại nơi này. Hàng ngày ông đến thắp hương tại nơi đặt tượng. Kì lạ thay, hàng hóa của ông bán rất chạy. Tiếng lành đồn xa, mọi người xa gần đều kéo đến đó cầu xin thì mọi việc đều linh ứng, suôn sẻ, hanh thông. Người dân cũng xây dựng nơi đây thành một ngôi đền và được lưu giữ, thờ cúng cho đến ngày nay.”

Một truyền thuyết khác lại kể rằng, Mẫu từng giúp người dân Việt cổ từ thời lập nước đánh đuổi giặc Xuy Vưu sang xâm lược nên được người đời biết ơn và tưởng nhớ.

Trong tâm linh người Việt, Mẫu Cửu Trùng Thanh Vân là vị Thánh Mẫu ngự nơi chín tầng mây, là vị nữ thần quyền hành cai quản tiên cung, cai quản lục cung sáu viện (Lục Cung Vương Mẫu) gồm:

• Tầng trời 1 – Vườn Ngạn Uyển
• Tầng trời 2 – Vườn Ðào Tiên
• Tầng trời 3 – Thanh Thiên
• Tầng trời 4 – Huỳnh Thiên
• Tầng trời 5 – Xích Thiên
• Tầng trời 6 – Kim Thiên
• Tầng trời 7 – Hạo Nhiên Thiên
• Tầng trời 8 – Phi Tưởng Thiên
• Tầng trời 9 – Tạo Hóa Thiên

Đến Thế kỷ XV, XVI, XVII  khi Thánh Mẫu Liễu Hạnh giáng sinh thì dân gian cho là hóa thân của Mẫu Thượng Thiên. Từ đó về sau, các công đức và những truyền thuyết về Mẫu Thượng Thiên đều được biết tới dưới danh nghĩa là Thánh Mẫu Liễu Hạnh. Theo các tài liệu nghiên cứu về quá trình tam sinh tam hóa của Thánh Mẫu Liễu Hạnh vào các thế kỷ XV, XVI, XVII thì Thánh Mẫu Liễu Hạnh vừa có thực với cuộc sống trần gian, có cha mẹ, chồng con, là biểu tượng về tấm gương đức hạnh Trung – Trinh – Hiếu – Từ cùng Công, Dung, Ngôn, Hạnh. Đồng thời, Mẫu Liễu Hạnh lại là Tiên, là Thánh, là Phật, luôn thương yêu, che chở, giúp đỡ, cứu khổ, cứu nạn cho muôn dân, trừng trị những kẻ độc ác. Vì vậy, Thánh Mẫu Liễu Hạnh được nhân dân tôn thờ làm thần chủ của tín ngưỡng thờ Mẫu Tam Tứ Phủ, là hàng Thánh  “Tứ bất tử”, và là bậc “Mẫu Nghi Thiên Hạ”, được ghi chép trong “Thiên Bản lục kỳ chi đệ nhất”. Thưở xưa, dân gian cho rằng vũ trụ được chia làm ba miền ứng với Tam phủ gồm Thiên (trời), Địa (đất), Thủy (nước) hoặc Tứ phủ thì có thêm Nhạc (núi rừng). Thánh Mẫu Liễu Hạnh thường được đồng nhất hóa là Mẫu Thượng Thiên và Mẫu Địa (còn gọi là Mẫu Bán Thiên). Công chúa La Bình, con gái đức Tản Viên Sơn Thánh được tôn vinh là Mẫu Thượng Ngàn và công chúa Tam Giang, con gái vua Động Đình Long Vương là Mẫu Thoải. Từ đó hình thành nên Tam Tòa Thánh Mẫu. Trong nghi thức hầu đồng, khi cung thỉnh Mẫu có đoạn:

“Đệ Nhất Thiên Tiên cung thỉnh mời Đệ Nhất Thiên Tiên
Thanh Vân Công Chúa Thượng Thiên Mẫu ngự về”

Trong bản văn Công Đồng lại có đoạn:

“Cửu Trùng Thánh Mẫu thiên đình
Bán Thiên Công Chúa quế quỳnh đôi bên
Hội bàn tiên khăn điều áo thắm
Chốn Quảng Hàn cung cấm vào ra”

Hay trong văn Cửu Trùng Thánh Mẫu có đoạn

“Lưng ong tóc phượng rà rà
Áo xông hương xạ hài hoa chân giày
Cửu trùng ngự chín tầng mây
Quản cai các bộ tiên nơi thượng đình“

Đền thờ Mẫu Cửu Trùng Thiên

Đền chính thờ Mẫu Cửu Trùng Thiên tại Bằng Sở sát tường với Chùa Ngọc Minh, ngay cạnh Đền Dầm (nơi thờ chính của Mẫu Thoải). Cùng với Đền Đại Lộ (thờ Tứ Vị Thánh Nương), cách đó hơn 200 mét, bốn ngôi đền trên đã tạo thành một cụm di tích tâm linh Ninh Sở.

Ban thờ Mẫu Cửu trong Cung Cấm Đền Bằng Sở

Đền Mẫu Cửu Trùng có từ lâu đời nhưng có từ thời nào thì chưa được xác định cụ thể. Khả năng lớn nhất có lẽ vào thời Trần Nhân Tông, cùng thời ra đời của Đền Dầm. Ngôi đền này, ngày trước là một ngôi đền thiêng vì thế cô ruột của vua Bảo Đại cũng đã từng đến đây cầu đảo. Hiện nay, nhà đền còn thờ một bức ảnh cô ruột của vua Bảo Đại tại một gian thờ nhỏ.

Đền Mẫu Cửu Trùng trước đây đã là một ngôi đền cổ kính, khang trang. Năm 2004, ngôi đền bị hỏa hoạn, hầu hết kiến trúc của ngôi đền bị hư hại. Ngôi đền hiện nay là ngôi đền được phục trang và tu bổ hoành tráng hơn so với đền cũ, với kiến trúc bao gồm 5 cung: Tiền cung, Trung cung, Thượng cung, Hậu cung và Cung cấm, trong đó:

• Tiền cung với Ban Công Công Tứ Phủ Vạn Linh.
• Trung cung gồm có Ban Tam Giới nằm chính giữa, bên trái là Ban Trần Triều, bên phải là Cung Sơn Trang.
• Thượng cung: chính giữa là Ban Công Chúa Bản Đền với tả hữu thị vệ. Tại cung này còn phối thờ thêm tượng Cô Bơ Thoải Phủ và tượng Cô Đệ Nhất Thượng Thiên; bên phải là ban thờ tượng Quan Hoàng Cả, Quan Hoàng Bơ; cung bên trái thờ tượng Quan Hoàng Bảy, Quan Hoàng Mười.
• Hậu cung: Chỉ có một cung thờ chính là Tứ Phủ Chầu Bà
• Cung Cấm: gồm có 3 tượng thờ. Chính giữa là thờ tượng Mẫu Cửu Trùng, hai bên thờ Mẫu Đệ Nhị và Mẫu Đệ Tam.

Nét đặc biệt ở nơi đây, cung cấm thờ ngôi Mẫu Thượng Thiên là Mẫu Cửu Trùng Thiên. Tất nhiên, hai bên Mẫu Cửu Trùng Thiên là Mẫu Đệ Nhị và Đệ Tam như Tam Tòa Thánh Mẫu ở các đền phủ khác. Có ý kiến cho rằng từ thời thượng cổ, khi Thánh Mẫu Liễu Hạnh chưa ra đời, người ta đã thờ như vậy. Đến sau này, khi Thánh Mẫu Liễu Hạnh xuất hiện và được tôn lên thành Mẫu Thượng Thiên thì Mẫu Liễu Hạnh đã được thế vào vị trí Mẫu Cửu Trùng trong Tam Tòa Thánh Mẫu. Có ý kiến khác cho rằng vào thời vua Lê người thiểu số ở vùng núi có tục thờ Sơn Trang, vùng đồng bằng có tục thờ Mẫu Thoải. Khi Thánh Mẫu Liễu Hạnh xuất hiện trở thành Mẫu Thượng Thiên đã thống nhất tục thờ Mẫu Thoải, tục thờ Sơn Trang (xuất xứ của Mẫu Thượng Ngàn) lại thành Đạo Mẫu như ngày nay.

Một số nơi khác thờ Mẫu Cửu Trùng Thiên như tại đền Cô Chín Sòng Sơn thì tại Cung Cấm là thờ Mẫu Cửu Trùng Thiên. Tương truyền, Cô Chín là hầu cận của Mẫu Liễu Hạnh, cô còn là hầu cận của Mẫu Cửu Trùng Thiên. Chính vì thế, Mẫu Cửu được thờ trong cung cấm của đền. Đền Cô Chín Sòng Sơn cũng được coi là nơi thờ chính của Mẫu Cửu. Tại Đền Rồng – Thanh Hóa cũng có môt cung thờ Mẫu Cửu Trùng Thiên, cung này nằm sau ngôi đền và sát với vách đá. Nhưng có lẽ đặc sắc nhất là Đền Thượng Ba Vì trên núi Cổ Bồng mới đặt tượng Mẫu Cửu Trùng Thiên bằng đồng đúc, được an vị ngày 16/10/2010 có kích thước lớn bằng người thật, nặng khoảng 1 tấn, cao 2 mét 3.  Tác phẩm có giá trị nghệ thuật được thể hiện công phu trên chất liệu đồng đỏ đúc liền khối được chạm tam khí và gắn đá quý của tác giả Trịnh Yên được liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam bảo trợ. Trong dãy núi Ba Vì có đỉnh Vua (cao 1296m), đỉnh Tản Sơn (đỉnh Bà hoặc đỉnh Mẫu, gọi là Ngọc Tản hay núi Phượng Hoàng Sơn cao 1081m) và đỉnh Ngọc Hoa (đỉnh Công Chúa, cao hơn 900m). Với đỉnh Mẫu, người xưa đã lập tích tôn thờ Mẫu sinh ra Sơn Tinh có tên là Lăng Sương, sau đó lập Đền Thượng để thờ Thánh Tản, có thể ở thời sau Hùng Vương. Ngôi đền này đã bị rừng già phủ kín, vị trí Đền Thượng bây giờ là chỗ mới lập lại gần trăm năm nay. Tại đây Đạo Mẫu đặc biệt được hoằng dương, Mẫu Cửu Trùng được tôn thờ lên vị trí độc lập và được ngự ngoài trời. Ý nghĩa này muốn nói rằng Mẫu là đấng thông thiên hoằng pháp như đã có, đã nhận thức của tín ngưỡng trần gian này. Sắc diện của Mẫu Cửu Trùng có nét đoan nghị, tươi tắn, vị tha nhưng đầy vẻ trang nghiêm. Nét mặt này ứng với giác độ nhạy cảm của từng người hành hương chấp lễ khi đứng trước Mẫu:

• Nếu tâm tính hiền từ sẽ được nhận thấy vẻ mặt của Mẫu thật hiền từ.
• Nếu tâm tính bất định, bất ổn sẽ thấy vẻ mặt của Mẫu khoan dung, tâm sự, khuyên bảo.
• Nếu tâm tính dối trá, gian manh sẽ cảm thấy vẻ mặt Mẫu nghiêm buồn mà phát huy để đối tượng sám hối.

Có nghĩa là nhân tướng và vẻ mặt của Mẫu là phần thể hiện quan trọng nhất cho một pho tượng, toát được tố chất thanh cao, giản dị và dễ thấy ở vẻ đẹp chung ứng trong nhân loại ở tần số rất xa xưa nhưng lại rất gần với đời sống hiện nay.

Ở tượng Mẫu Cửu Trùng mới này đã được cho bỏ mũ bình thiên, vì các vua trần gian mới cần mũ ấy bởi lẽ họ là Thiên Tử, nên mới phải đội “lệnh ngang trời” ấy, còn các Thánh, Thần trong vai Thiên chủ không nên đội mũ ấy, vì “Thay mặt cho Trời” để hoằng pháp. Vì thế Mẫu Cửu Trùng đội chiếc mũ “đỉnh Phượng của Trời” do hỏa biến. Chiếc mũ của Mẫu mang dáng dấp Việt, như dáng mũ của Tứ Pháp và Phật Mẫu Man Nương bên chùa Dâu. (hỏa biến là những ngọi lửa hướng thiên cấu thành, theo nguyên tắc tứ linh thì chim Phượng do Lửa hóa ra, Rồng linh do Thủy tác thành, Lân ly do Mộc tạo nên và Rùa thiêng do Đất lập lại).

Khánh tiệc Mẫu Cửu Trùng Thiên

Ngày tiệc của Mẫu Cửu Trùng Thiên là ngày 09 tháng 09 âm lịch hàng năm.

Ngoài ra, hàng năm, ngày hội chính của Mẫu Thượng Thiên là 03/03 âm lịch – cũng là ngày hóa của Thánh Mẫu Liễu Hạnh tại quần thể Phủ Dầy Nam Định, thời gian này cũng là dịp tổ chức Lễ hội Phủ Dầy thu hút đông đảo nhân dân mọi miền trẩy hội.

Trong những ngày này, người dân thường sắm sửa lễ tới các đền phủ để thành tâm nhang khói cầu xin Mẫu ban cho sức khỏe, tài lộc và bình an.

Bản Kinh Mẫu Thượng Thiên

Nay Đức Mẫu truyền kinh cứu khổ
Hỡi chúng sinh bớt chút thời gian
Muốn cho khỏi vận cơ hàn
Muốn cho bớt cả ức oan ở đời
Hỡi chúng sinh nghe lời Mẫu dạy
Hãy sống cho đúng đạo làm người
Đừng tham của cải chơi vơi
Ăn rồi phải trả gấp mười không sai
Tham rồi giàu chỉ nhất thời
Đời này chưa hết trả mười đời sau
Ta khuyên bảo cùng nhau hôm sớm
Sống chính chuyên đạo lý làm người
Hay chỉ những kẻ ăn lười
Làm không ăn có để rồi hại dân
Đó là những kẻ bất nhân
Nợ này phải trả đồng lần con ơi

***
Nay kinh Mẫu dạy truyền đời
Ăn ở đức độ Phật Trời chứng tâm
Thấy người khổ ải trầm luân
Con ơi bớt chút lương tâm cho người
Thấy người điên dại chớ cười
Người cần giúp đỡ con thời sẵn tay
Thấy người già yếu qua cầu
Sẵn tay đón rước ơn đâu sánh bằng
Dù cho gian khó nhọc nhằn
Ta vẫn chính đạo đừng tham của người
Thấy người đói rách tơi bời
Dù một lưng gạo cho người cũng hay
Đó là số phận ăn mày
Chẳng ai mong muốn ăn mày, ăn xin
Giúp họ là của để dành
Sau này Trời Phật để dành phần cho
Giúp người như của để kho
Mai kia vận hạn Phật cho lại mình

***
Ở đời có nghĩa có nhân
Mới hòng có phúc được ăn lộc Trời
Đừng như những kẻ vô loài
Bất nhân, bất nghĩa Trời đày xuống hang
Ơn vàng sẽ được trả vàng
Vô nhân đừng có than van kêu trời
Của làm phải đổ mồ hôi
Làm không ăn có là người hôi tanh
Vậy nên con phải tu nhanh
Đừng như những kẻ hôi tanh lỗi lầm
Sau này có phúc có phần
Phật Bà chứng giám, Mẫu dành phần cho
Đừng như những kẻ giả đò
Miệng thì niệm Phật, tâm thì hiểm sân
Như vậy ý nghĩa gì đâu
Thà rằng dốt nát Phật Trời xá cho

***
Hương trầm thơm ngát mười phương
Con ơi! hãy chọn mùi thơm hương trầm
Đừng nên sa ngã lỗi lầm
Dù rằng nghèo đói, cũng không sai đường
Thấy người xơ xác phải thương
Rách thường cho mặc, đói thời cho ăn
Thương người như thể thương thân
Người ta lỡ bước, khó khăn đến nhà
Đồng tiền, bát gạo mang ra
Của tuy bé tí nhưng mà nghĩa sâu
Hỡi các con hãy tu mau
Kiếp này cực nhọc, kiếp sau thành tài
Hãy nhẫn nhịn, bao dung độ lượng
Đừng tranh giành quên cả nghĩa thân
Mười phần phải nhịn chín phần
Còn một phần nữa Phật Trời xá cho
Đừng như những kẻ đưa đò
Ở đời đâu có thước đo được lòng
Đó là đối với người trần
Phật Trời đo được cả lòng con ơi
Trên thiên đã có Phật Trời
Ác lai ác báo là nơi sự thường
Làm người ta phải biết thương
Đừng như những kẻ khinh thường làm kiêu
Lộc thì muốn vét cho nhiều
Nhưng mà báng nhạo mọi điều chê bai

***
Muốn cho con cái thành tài
Tu nhân tích đức mới nên ngai vàng
Tu thời tu ở tại tâm
Phật khắp mọi miền, Phật ở quanh ta
Không phải khoác áo cà sa
Miệng niệm Di Đà mới gọi là tu
Hoa thơm, thơm ở nhụy vàng
Hương thơm một nén, thơm đà khắp nơi
Người thơm để lại tiếng đời
Lộc thơm tuy ít nhưng mà no lâu
Văn thơm dù có một câu
Nhưng mà truyền lại kiếp sau vẫn còn
Con ơi đừng có tham lam
Bớt ra một chút để mà tu tâm
Bao nhiêu lộc ở xa gần
Rồi đây Mẫu sẽ giành phần cho con
Những ai mà đã có công
Phật Bà Bồ Tát chấm công rành rành
Sau này con cái nên danh
Tức là Phật đã giành phần cho con
Dù cho cung cấm lầu son
Tâm vẫn héo mòn, sung sướng gì đâu
Vậy nên đừng có tham giàu
Nghèo mà tâm vẫn bình an hơn người
Hoa kia không sắc vẫn thơm
Có nhụy vẹn toàn một đóa hoa trinh

***
Con ơi cố gắng truyền kinh
Để cho muôn vạn chúng sinh được nhờ
Việc Thánh con chớ hững hờ
Truyền kinh cứu khổ Mẫu thời độ cho
Chọn người có đức, có tâm
Mẫu gửi tấm lòng truyền dạy chúng sinh
Mẫu khuyên, Mẫu dạy tỏ tường
Để cho con trẻ chúng sinh biết đường
Kinh này truyền khắp mười phương
Thập Phương Tam Bảo chúng sinh độ trì

***
Làm người cần nhất lương tri
Có nghĩa, có nghì trung hiếu mẹ cha
Kính trên nhường dưới thuận hòa
Cùng nhau xây dựng vinh hoa tỏ tường
Hương này thơm ngát mười phương
Con ơi hãy chọn con đường mà đi
Đừng như những kẻ vô tri
Giả vờ câm điếc làm gì nên thân
Có nghĩa thì mới có nhân
Cái nợ đồng lần không tránh được đâu

***
Thương con Mẫu nặng tâm sầu
Mong sao con trẻ tu mau lỗi lầm
Con ơi một nén hương trầm
Phật Trời chứng giám đâu cần mâm to
Thương con Mẫu mới dặn dò
Truyền kinh cứu khổ đến cho muôn người
Kinh này truyền khắp mọi nơi
Kinh của Phật Trời truyền cứu nhân dân
Hỡi chúng sinh khắp xa gần
Nghe kinh Mẫu dạy muôn phần gắng ghi
Bây giờ khánh hội kì thi
Các con cố gắng Mẫu thời chấm cho
Trên thiên đã có Phật Trời
Dưới trần Thổ Địa chứng chi lòng người
Ai mà ăn ở bất nhân
Thổ Công, Thần Táo tấu lên Thiên đình
Vậy nên con phải học kinh
Để cho biết được luật trời phép thiên
Dù ai ăn ở đảo điên
Con cứ thảo hiền Phật Mẫu chứng minh
Canh bốn thức dậy dâng kinh
Tam Tòa Tứ Phủ anh linh độ trì
Con ơi tu ở tại gia
Vẫn được Phật bà chấm điểm dự thi
Cũng như khánh hội khóa kì
Mẫu duyệt, Mẫu lại chấm bài cho con
Mẫu đã trao hẳn bút son
Thì con cố gắng cho lòng Mẫu vui
Bây giờ lọc của, lọc người
Mẫu chọn một người truyền bút giáng kinh
Không phải kinh học một mình
Mà kinh truyền đến chúng sinh muôn loài
Kinh ứng tâm Mẫu đã cho phép
Cứ truyền đi không phải ngại ngần
Con ơi cầm mực nẩy cân
Nếu con ngại ngần kinh lại tồn kho
Sớ kia có hóa thành tro
Sớ có bay đến tận tay Ngọc Hoàng
Kinh kia Mẫu đã duyệt xong
Truyền đi cho khắp mới hòng phúc lai
Thương con Mẫu mới sang tai
Con muốn thành tài làm đúng lời khuyên
Đây là Đức Mẫu Thượng Thiên
Giáng kinh cứu khổ xuống miền trần gian
Hương thơm tấu tới tòa vàng
Cho nên Đức Mẫu chứa chan lệ đầy
Thương con Mẫu giáng về đây
Trao kinh cứu khổ tận tay con trần

***
Một là con phải ăn năn
Chuộc hết lỗi lầm từ trước đến nay
Sau này thoát cảnh đọa đày
Mấy tầng địa ngục ai thay cho mình
Phụ nữ không được ái tình
Bất lương, bất chính là mình nhuốc nhơ
Đàn ông không được phụ tình
Chữ “hiếu” tôn thờ nhiều nhất trong tâm
Chữ “nhân” nhắc lại nhiều lần
Con phải ân cần không được làm sai
Chữ “phúc” cùng với chữ “lai”
Hai chữ cộng lại ai ai cũng cần
Chữ “nhục” là chữ lỗi lầm
Con ơi xa lánh muôn phần được khen

***
Con ơi tôn kính tòa sen
Là con ghi nhớ kinh này trong tâm
Phật Bà Quan Âm soi tâm
Là hết lỗi lầm từ trước đến nay
Con ơi kinh sách đêm ngày
Bút son Mẫu lại trao cho con làm
Bầu trời có mấy vì sao
Bút son bao chữ Mẫu đà cho con
Rồi đây mọi việc vuông tròn
Truyền kinh cứu khổ Mẫu cho mở đường
Dù cho muôn dặm đường trường
Hào quang sáng tỏ mở đường con đi
Bây giờ khánh hội kì thi
Các con cố gắng được ghi sổ vàng
Thương con giọt lệ chứa chan
Mẫu phải tìm đường giải thoát cho con
Mẫu tuy ở chốn lầu son
Nhưng Mẫu sáng suốt những con ở trần
Con nào khổ ải trầm luân
Con nào bất nghĩa, bất nhân Mẫu tường
Mẫu thương Mẫu sẽ mở đường
Dù con có vội dặm đường đâu thông
Đời người như một dòng sông
Lúc trong, lúc đục, lúc vơi, lúc đầy
Các con tụng niệm lâu ngày
Để cho xá hết đắng cay nỗi niềm
Tấu lên Đức Mẫu chép biên
Nay Mẫu giáng xuống nơi miền trần gian
Chọn người tâm ngọc lòng vàng
Lòng tin Mẫu gửi bút son tay cầm
Con ơi một nén hương trầm
Không cần nghi lễ đầy mâm đâu mà
Tấu lên Đền Mẹ, Phủ Cha
Con sẽ cố gắng để mà học kinh
Tấu lên Phật Bà Quan Âm
Con sớm tu thành khỏi lẫm trầm luân
Sau này có phúc có phần
Rồi con sẽ được mười phân vẹn mười
Mẫu cho hoa lá tốt tươi
Rồi con rạng nở nụ cười như hoa
Bao nhiêu nạn khỏi tai qua
Không còn giọt lệ nhạt nhòa trần gian
Các con tâm ngọc lòng vàng
Để cho Đức Mẫu bình an tấm lòng
Thương con Mẫu dành đôi dòng
Truyền kinh cứu khổ để lòng Mẫu yên
Van xin tấu tới Thượng Thiên
Động lòng Thượng Mẫu, Vua Cha Ngọc Hoàng
Độ cho con thượng bình an
Mẫu sẽ tìm đường cứu khổ cho con
Tuy Mẫu ở chốn lầu son
Lòng Mẫu héo mòn bởi vì chúng sinh

***
Vậy nên con phải học kinh
Luyện tâm tu tính để mình được tha
Thứ nhất kinh của Chúa Ba
Thứ hai kinh Mẫu, kinh Cha phải tường
Học kinh là lệ sự thường
Học rồi phải luyện, phải rèn theo kinh
Không phải luyện chỉ một mình
Mà còn phải luyện những người xung quanh
Chim khôn đâu tụ một cành
Người khôn đâu lỡ bỏ anh một mình
Mẫu thương muôn vạn chúng sinh
Mẫu muốn quây quần xum họp bên nhau
Học kinh phải thuộc làu làu
Ngày mai sum họp cùng nhau ăn làm

***
Thứ nhất quên hẳn lòng tham
Thứ hai trung hiếu, ba là nghĩa nhân
Thứ tư kế nghĩa tri ân
Phải nhất một lòng không được đổi thay
Thứ năm tính nết thẳng ngay
Dù có vận hạn cũng không thay lòng
Thứ sáu làng xóm xung quanh
Cùng nhau giúp đỡ dưới trên khiêm nhường
Thứ bảy con phải biết thương
Những người đói rách, những người bơ vơ
Những người ốm dắt trẻ thơ
Con ơi bớt chút lương tâm cho người
Thứ tám con chớ có cười
Những người điên dại, những người lầm than
Chín là phải biết họ hàng
Cùng chung một giọt máu đào sinh ra
Mười là ăn nói thật thà
Chính chuyên trọn đạo, tránh xa ái tình
Những ngày Đông chí, Thanh minh
Một nén hương trầm khắp chốn nghĩa trang
Để cho bày tỏ tấm lòng
Trách nhiệm người trần đối với người âm
Dù cho nghi lễ đầy mâm
Sắp ra rồi lại đầy mâm mang về
Thương con Mẫu dạy mọi bề
Mong sao con trẻ bốn bề thuận vui
Mẫu thương giọt lệ đầy vơi
Con ơi ghi nhớ những lời Mẫu khuyên
Đây là Đức Mẫu Thượng Thiên
Truyền kinh cứu khổ khắp miền xa xa

***
Mẫu về tâu với Phật Bà
Xin cho con được hải hà tấm thân
Rồi đây quả đất xoay vần
Cái nợ đồng lần con phải tu mau
Dù cho cách mấy nhịp cầu
Con không quản ngại, kiếp sau con mừng
Mặt trời còn mọc phương Đông
Cái nợ đồng lần không tránh khỏi đâu
Thương con Mẫu nặng tâm sầu
Con ơi ghi nhớ những câu Mẫu truyền
Mẫu đây giáng khắp mọi miền
Hương thơm Mẫu gửi bút tiên tay cầm
Con ơi chuộc hết lỗi lầm
Bao đời, bao kiếp lỗi lầm từ xưa
Dù có dãi nắng dầm mưa
Trời không cho phép chẳng thừa đâu con
Để cho lòng dạ héo mòn
Bao ngày, bao tháng vẫn còn lo âu
Dù cho mấy dặm sông sâu
Con ơi cố gắng truyền mau kinh này
Hoa thơm chỉ có một ngày
Văn thơm để lại kiếp sau vẫn còn
Dù cho sông cạn đá mòn
Lời văn muôn kiếp vẫn còn được ghi
Con ơi mau chuyển kinh đi
Đức Mẫu độ trì con được bình an
Trên thiên lệ Mẫu tuôn trào
Vì thương con dại hai hàng lệ rơi
Bút son Mẫu đã trao rồi
Con ơi bớt chút nghỉ ngơi Mẫu nhờ
Để Mẫu giáng mấy vần thơ
Các con tôn thờ đừng có lãng quên
Chữ “tình”, chữ “hiếu” đè lên
Hai vai gánh nặng lên con héo mòn
Một tay con cầm bút son
Một tay con vẫn phải còn hiếu trung
Lòng con nôn nóng như nung
Làm sao cho được vẹn toàn cả hai
Thức đêm mới biết đêm dài
Nằm trong cảnh ấy biết ai đau lòng
Thương con giọt lệ ròng ròng
Rồi đây Đức Mẫu sẽ giành phần cho
Lộc trời như nước biển Đông
Chỉ sợ đói lòng con chẳng muốn xin
Tam tòa Thánh Mẫu vạn linh
Lỡ để con mình sống cảnh đau thương
Con ơi muôn dặm đường trường
Mẫu phải tìm đường cứu khổ cho con
Dù ở cung cấm, lầu son
Mẫu vẫn nhung nhớ các con ở trần
Những khi mưa bão ầm ầm
Biển dâng nước lớn sóng thần con ơi
Thương con giọt lệ tuôn rơi
Con ở hạ giới con thời biết không
Mẫu sợ con trẻ đói lòng
Sông sâu nước lớn theo dòng cuốn đi
Mẫu thương, Mẫu vẫn độ trì
Nhưng mà mưa bão định kì không sai
Dặm đường con vẫn còn dài
Con ơi cố gắng tu mau sớm chiều
Thương con Mẫu dạy mọi điều
Để con biết được bao đời mà tu

***
Mẫu là làn gió vi vu
Thổi cho con mát những trưa sớm hè
Mẫu là chiếc áo chở che
Mỗi khi đông giá ở ngay bên mình
Mẫu là tòa sáng Thiên đình
Để Mẫu thắp sáng quang minh soi đường
Mẫu là tiếng hát yêu thương
Ru cho con ngủ đêm trường canh thâu
Mẫu là muôn vạn nhịp cầu
Bắc cho con bước sông sâu đêm ngày
Mẫu là liều thuốc thật hay
Để cho con uống những ngày ốm đau
Mẫu là chiếc nhẫn vàng thau
Tô thêm vẻ đẹp bao ngày con mong
Mẫu là ánh sáng đêm rằm
Để cho đôi trẻ thong dong trên đường
Mẫu là chiếc nón yêu thương
Chở che dãi nắng dầm sương trên đầu

***
Muốn cho hạnh phúc bên nhau
Đọc kinh cứu khổ thảm sầu vơi đi
Dù cho gian khó hiểm nguy
Đọc kinh cứu khổ bước đi nhẹ nhàng
Dù cho dòng lệ chứa chan
Đọc kinh cứu khổ an khang thuận hòa
Phật cho hưởng phúc hà sa
Con ơi ghi nhớ kinh này trong tâm
Hỡi chúng sinh khắp xa gần
Thương con Mẫu gửi tấm lòng bay đi
Bây giờ khánh hội kì thi
Các con cố gắng vậy thì Mẫu thương
Dù cho cách trở trăm đường
Con phải tìm cách để mà truyền kinh
Đêm khuya vắng vẻ một mình
Mẫu về truyền bút giáng kinh con hiền
Mẫu đây ở chốn Thượng thiên
Vì thương con hiền Mẫu mới về đây
Bởi vì con trẻ thơ ngây
Nên chưa hiểu biết Mẫu đây tâm phiền
Giờ đây kinh Mẫu dạy truyền
Con hiền thức trắng bút thiên tay cầm
Lòng son giấy trắng mực hồng
Để cho Mẫu giáng mấy dòng kinh thiên

***
Hương thơm một nén tấu lên
Con quỳ, con tấu, con cầu, con xin
Xin cha, xin mẹ Thiên đình
Các tòa các cấp Thiên âm độ trì
Bởi con trót dại ngu si
Con xin các cấp muôn phần xá cho
Con xin được chữ “ấm no”
Con xin phúc thọ cho thì mẫu thân
Con xin gia trạch bình an
Con xin ún nhỏ học hành hanh thông
Bởi con lắm lỗi nhiều lầm
Con xin Đức Phật muôn phần xá cho
Cơm cha con vẫn chưa no
Áo mẹ chưa đủ Mẫu cho con nhờ
Hương thơm tấu đến mọi tòa
Lỗi lầm Mẫu xá, lộc hồng Mẫu ban
Từ nay con đổi tính xưa
Con xin ghi nhớ dòng kinh Mẫu truyền

***
Mẫu tuy ở chốn Thượng thiên
Thương con lệ nhỏ xuống miền trần gian
Rưng rưng lệ nhỏ hai hàng
Mẫu về quỳ tấu Phật Bà Quan Âm
Xin cho xá hết lỗi lầm
Để cho thoát khỏi trầm luân ở đời
Mẫu khuyên con trẻ mấy lời
Con hãy nhớ lấy những lời thơ kinh
Giúp ai con phải nhiệt tình
Đừng dắt giữa dòng con lại đánh rơi
Con vứt họ ở giữa vời
Lênh đênh biển lớn biết thời nhờ ai
Con muốn có phúc, có tài
Giúp họ thành tài con mới an tâm
Nuôi con đủ cánh, đủ lông
Biết bay, biết chạy hết công mẹ hiền
Đừng như những kẻ tham tiền
Giàu thì vàng ngọc, nghèo thì cỏ cây
Thương con Mẫu giáng về đây
Dậy cho hết lẽ, tầng mây Mẫu về
Vợ chồng hết lẽ phu thê
Răng long, đầu bạc lời thề đừng quên
Giữ cho tình cảm vững bền
Trăm năm kết tóc đến khi suối vàng
Dù cho vận hạn cơ hàn
Cùng nhau đùm bọc đừng mà quên nhau
Đến khi có ốm có đau
Ta cùng chăm sóc với nhau tận tình
Trung thành giữ dạ thủy chung
Không được thay lòng đổi dạ con ơi
Ái tình bất chính nợ đời
Chết xuống âm phủ về nơi đọa đày
Dù cho kinh sách đêm ngày
Một phút bất nghĩa phúc lai đâu còn
Thà rằng mù mịt tối tăm
Ngu si dốt nát Phật Trời xá cho
Ăn cơm con phải biết no
Đọc kinh con phải đắn đo cho tường
Đọc kinh là lệ sự thường
Đọc rồi phải biết kỷ cương thế nào
Không phải học lấy phong trào
Học rồi chẳng biết thế nào là kinh
Uổng công Đức Mẫu giáng linh
Con trẻ một mình ngồi viết đêm khuya
Con ơi cố gắng miệt mài
Ngày nay kinh sách, ngày mai kinh vàng
Rồi Mẫu sẽ khoác tấm màn
Cho con nhìn thấy bao la chân trời
Dù cho giọt lệ có rơi
Cũng không uổng phí cuộc đời con đâu
Bàn tay đã cầm bút son
Cọp beo chẳng sợ, sóng thần chẳng kinh
Đức Mẫu nay đã giáng linh
Ở trên cây bút anh linh đêm ngày
Bút son con đã cầm tay
Đêm ngày kinh sách Mẫu rày độ cho
Dù con cách mấy chuyến đò
Đọc xong con phải chuyển cho bạn mình
Đèn Mẫu soi sáng lung linh
Để cho con trẻ mang kinh đi truyền
Con truyền cho khắp mọi miền
Năm châu, bốn bể ở miền trần gian
Bao nhiêu vận hạn cơ hàn
Truyền kinh đi khắp an khang thuận hòa
Mẫu về tấu đối Phật Bà
Cho con được hưởng phúc Bà Như Lai

***
Thức đêm mới biết đêm dài
Tay con cầm bút miệt mài sớm khuya
Con ơi đãi cát lọc vàng
Cát kia trôi hết vàng còn trên tay
Công kia kinh sách đêm ngày
Cũng như vàng ấy trên tay con cầm
Cũng như một vỉ trầm hương
Đốt xong tro vẫn còn mùi trầm hương
Con ơi dãi nắng dầm sương
Dù cho sương vẫn vấn vương trên đầu
Con ơi cố chịu đừng sầu
Rồi con sẽ được một màu tốt tươi
Dạy con hết lẽ con ơi
Các con ở lại mà ngồi học kinh
Mẫu phải về chốn Thiên đình
Lo cho trăm vạn chúng sinh trên tòa
Bao nhiêu dòng sớ thiên hoa
Tấu lên tới cửa Tam Tòa Thượng Thiên
Vậy nên Mẫu phải về Thiên
Để Mẫu xét duyệt chấm bài dự thi
Duyệt rồi sớ mới được ghi
Con nào có đức được ghi sổ vàng
Các con ở lại trần gian
Tu nhân tích đức sớm nhanh thành người.

Bản văn Mẫu Cửu Trùng Thiên

Bản văn Mẫu Cửu Trùng Thiên thứ nhất

Vận bốn mùa âm dương tuyết thảo
Lòng chí thành cầu đảo bình an
Đăng trà quả thực dâng lên
Lòng tin bái thỉnh Chúa Tiên Cửu Trùng

Ngự trung cung cửu tiêu chính vị
Ở trên trời sửa trị bốn phương
Lòng Mẫu trong sáng như gương
Thần thông biến hóa sửa sang cõi đời

Mặt hoa mày liễu tốt tươi
Hình dung yểu điệu miệng cười như hoa
Lưng ong tóc phượng rà rà
Áo xông hương xạ hài hoa chân giày

Cửu trùng ngự chín tầng mây
Quản cai các bộ tiên nay thượng đình
Có phen Mẫu mặc áo xanh
Ngự chơi đông điệu đàn tranh quyến trầm

Dập dìu hầu hạ dư trăm
Kẻ nâng túi vóc, người cầm trùng xông
Áo xanh thay đổi áo hồng
Cõi Nam chính ngự ngai rồng đỉnh đang

Tay đeo trăm chuỗi hạt vàng
Miệng cười trăm thức vẻ vang hay là
Ngự thôi Mẫu mới ban ra
Áo thắm quạt trà ngự tới Tây Cung

Bầu trời cảnh ấy đứng trông
Tràng sinh tiên dược tiến dâng tức thì
Lại sai bát bộ tiên phi
Tinh kỳ thắng trỏ kéo đi rần rần

Đồn rằng cung Bắc thanh tân
Có bát thanh thủy tẩy trần bụi bay
Chúa liền ngự tới một khi
Mày mây trướng phủ khắp kỳ chân tay

Cô hầu sửa túi nâng khăn
Hương hoa phấn sáp đầy ngăn hộp cừ
Lược ngà Mẫu lấy chải đầu
Áo vàng Mẫu mặc quạt tàu cầm tay

Cờ vàng chỉ phất như bay
Xe loan giá ngự ngự rày trung cung
Thấy người hạ giới có lòng
Nén hương thấu đến cửu trùng thiên thai

Đằng vân giá vũ một thôi
Thiên đình phút đã xuống chơi dương đình
Ba ngàn thế giới cảnh thanh
Đâu đâu là chẳng chí thành lòng tin

Tiểu tôi lòng thực thảo hiền

Lễ tuy bất túc kính thành hữu dư

Lạy Mẫu xin giáng phúc cho

Từ rày đệ tử gấm no khang trù

Tứ thời bát tiết vô ngu

Chư tai hạn ách tống đưa hải ngoài

Chữ rằng: “Thiện giả thiện lai”

Đệ tử cầu tài tài đáo tại gia

Thờ Phật thờ Thánh trên tòa
Khuông phù đệ tử vinh hoa thọ trường!

Bản văn Mẫu Cửu Trùng Thiên thứ hai

Chốn cung tiên mây lòng ánh nguyệt
Cảnh bầu trời giá quyện hương bay
Cửu trùng nơi chín tầng mây
Thiên Tiên Đệ Nhất ngự rày cung trung

Gió đông phong hây hây xạ nức
Bộ tiên nàng chầu chực hôm mai
Dập dìu nơi chốn trang đài
Chính cung Mẫu ngự trong ngoài sửa sang

Ngát hương lan đào hoa đua thắm
Phương cá lầu cung cấm trang nghiêm
Tặng phong Đệ Nhất Thiên Tiên
Cầm quyền quản chủ cõi tiên tòa vàng

Chiếu gia ban khắp trong tám cõi
Hạ bút son mở hội quần tiên
Thần thông biến hóa vô biên
Phất tay ứng chỉ nơi miền thế nhân

Rằng cõi trần u mê lắm lắm
Tội chất chồng thời chẳng dung tha
Có hay quy chính cải tà
Tu nhân tích thiện thời mà lấy công

Chốn cửu trùng hữu thông tất cảm
Xét cõi phàm thành kính nhất tâm
Phù Nam quốc hộ muôn dân
Đạo thần biến hóa hiện thân giúp đời

Có phen ngự dạo chơi tiên cảnh
Ngự tòa vàng chấp chính trước sau
Bách thần dâng tiến ngọc châu
Lưu ly hổ phách quỳ tâu trước thềm

Bộ nàng tiên đàn ca tay gảy
Khúc nghê thường vang dậy nơi nơi
Tiêu thiều sáp thổi nhịp đôi
Quyển trầm thánh thót dạo chơi tỳ bà

Vườn thượng uyển trăm hoa đua nở
Đóa hải đường rực rỡ khoe xuân
Tây cù thượng giới thanh tân
Ấy là đất ngọc tiên nhân đi về

Lầu gác khuê rèm châu lóng lánh
Ngư phượng xa dạo cảnh hồ tiên
Thỉnh mời Mẫu giáng đàn duyên
Hương hoa oản quả dâng lên đảo cầu

Hô đệ tử sang giàu phú quý
Ra phép màu lục trí thần thông
Thỉnh mời Mẫu giáng đền Trung
Khuông phù đệ tử hưng long thọ trường!